Overprikkeld voelen? Zo krijg je weer rust in je hoofd

Overprikkeld voelen Zo krijg je weer rust in je hoofd

Voel jij je vaak overprikkeld? Alsof alles tegelijk op je afkomt? Geluiden zijn te hard, lichten te fel, mensen te veel. Het lijkt alsof je hoofd volloopt en je nergens meer tegen kunt. Overprikkeling komt vaker voor dan je denkt en het heeft een grotere impact op je leven dan veel mensen beseffen. Of je nu snel overprikkeld raakt door drukte of juist door je eigen gedachten, het gevoel is overweldigend.

In dit blog duiken we in wat overprikkeld zijn precies inhoudt. Je leert welke signalen je niet mag negeren, hoe je overprikkeling herkent, wat de oorzaken zijn én vooral: hoe je meer rust in je hoofd krijgt!

Inhoudsopgave

Wat houdt overprikkeld in?

Overprikkeld zijn betekent dat je hersenen te veel informatie in korte tijd te verwerken krijgen. Die informatie komt van buitenaf, zoals geluiden, beelden of gesprekken, maar ook van binnenuit door gedachten en emoties. Je systeem raakt tijdelijk overbelast. Daardoor kun je niet meer helder denken, raak je sneller geïrriteerd en voel je je vaak uitgeput.

Overprikkeling is geen aanstellerij. Je brein doet zijn best, maar krijgt simpelweg te veel signalen tegelijk te verwerken. Dat leidt tot stressreacties, vermoeidheid en soms zelfs lichamelijke klachten. Vooral mensen met een gevoelig zenuwstelsel of met overgevoeligheid ervaren dit regelmatig.

Welke soorten overprikkeling zijn er?

Overprikkeling kent verschillende vormen. De bekendste is sensorische overprikkeling. Hierbij reageren je zintuigen heftig op prikkels zoals fel licht, harde geluiden of drukke omgevingen. Je ervaart die signalen intenser dan anderen.

Daarnaast is er emotionele overprikkeling. Deze ontstaat als emoties zich opstapelen. Denk aan piekeren, zorgen maken of heftige gesprekken. Je hoofd raakt vol en je hebt moeite om emotioneel stabiel te blijven.

Er bestaat ook mentale overprikkeling, waarbij gedachten blijven malen. Je voelt je mentaal uitgeput, kunt niet meer concentreren en raakt snel gefrustreerd. Vaak gaan de drie soorten samen, wat het extra zwaar maakt.

Wat zijn de symptomen en kenmerken van overprikkeling?

De symptomen van overprikkeld zijn, kunnen per persoon verschillen. Toch zijn er een aantal signalen die vaak terugkomen:

  • Vermoeidheid of uitputting, ook na voldoende slaap
  • Plotselinge stemmingswisselingen
  • Problemen met concentratie of geheugen
  • Lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, spierpijn of hartkloppingen
  • Het gevoel dat alles te veel is
  • De neiging om je terug te trekken

Bij overgevoeligheid zie je dat mensen geluiden of aanrakingen als te intens ervaren. Ze voelen zich ‘aan’ staan, zonder pauze. Dit alles maakt het lastig om te ontspannen of te functioneren.

Waar heb je moeite mee als je overprikkeld bent?

Als je overprikkeld bent, kosten gewone dingen ineens veel energie. Je hebt bijvoorbeeld moeite met de volgende onderdelen:

  • Sociale situaties
  • Lawaai of rumoerige omgevingen
  • Concentratie bij werk of studie
  • Beslissingen nemen, ook simpele keuzes
  • Emoties verwerken

Het voelt alsof je hoofd geen ruimte meer heeft. Daardoor trek je je sneller terug of reageer je juist emotioneler dan normaal. Zelfs ontspannende dingen, zoals televisie kijken of een gesprek voeren, kunnen te veel zijn.

Hoe voelt overprikkeling bij HSP?

Voor HSP’s (Hoog Sensitieve Personen) is overprikkeling extra intens. Doordat hun zenuwstelsel gevoeliger is, nemen ze meer prikkels op én verwerken ze deze dieper. Hierdoor voelen ze zich sneller overprikkeld, vooral in drukke of emotioneel beladen situaties.

Een HSP kan bijvoorbeeld na een gewone werkdag totaal uitgeput zijn. Niet door fysieke inspanning, maar omdat hun brein alle indrukken grondig heeft geanalyseerd. Ook emoties van anderen nemen ze vaak over, wat extra belastend werkt.

Hoe herken ik overprikkeling door drukte?

Drukke ruimtes met veel mensen, geluiden of visuele informatie zorgen vaak voor overprikkeling. Je merkt dat:

  • Je je afgeschermd wilt voelen of ergens alleen wilt zijn
  • Sneller geïrriteerd raakt of juist blokkeert
  • Je hoofd ‘vol’ voelt
  • Meer behoefte hebt aan stilte of donkere ruimtes

Veel mensen beschrijven het als een soort innerlijke ruis. Alles komt binnen, maar niets wordt echt verwerkt. Je hersenen zijn druk bezig met filteren, zonder succes.

Wat zijn de vier fases van overprikkeling?

Overprikkeling ontwikkelt zich vaak geleidelijk. De vier fases zien er als volgt uit:

  1. Waakzaamheid: Je voelt je alert en licht gespannen. Alles komt binnen.
  2. Overstimulatie: Je merkt vermoeidheid, irritatie of concentratieproblemen.
  3. Overbelasting: Je raakt snel emotioneel, hebt hoofdpijn of trekt je terug.
  4. Shutdown: Je brein ‘haakt af’. Geen energie, geen focus, enkel rust behoefte.Door deze fases te herkennen, kun je eerder ingrijpen en overprikkeling voorkomen of beperken.

Door deze fases te herkennen, kun je eerder ingrijpen en overprikkeling voorkomen of beperken.

Wanneer raak je sneller overprikkeld?

Je raakt sneller overprikkeld als je lichaam of geest al onder druk staat. Denk aan:

  • Weinig slaap
  • Emotionele stress
  • Te weinig rustmomenten
  • Te veel schermtijd
  • Slechte voeding of weinig beweging

Ook bij chronische stress, ADHD of autisme merk je vaak dat overprikkeling sneller toeslaat. Je brein mist dan de buffer om prikkels goed te verwerken.

Hoe lang kan overprikkeling duren?

Hoe lang overprikkeling aanhoudt, hangt af van hoe zwaar de overbelasting is. Bij lichte overprikkeling kun je je na een paar uur rust alweer beter voelen. Maar bij langdurige stress of mentale belasting kan het dagen of soms zelfs weken duren.

Het herstel verloopt sneller als je actief ontspanning zoekt. Denk aan ademhalingsoefeningen, wandelen, muziek luisteren of het gebruik van een spijkermat. Het belangrijkste is: geef jezelf de tijd.

Spijkermat Set - Zwart

BrellaVio spijkermat

  • Volledige ontspanning, minder pijn en beter slapen
  • Acupressuur drukpunten voor therapeutisch resultaat
  • 30 dagen uitproberen & Gratis verzending
9,2/10
59,95
64,90 59,95
Bekijk product
Aanbieding

Kun je genezen van overprikkeling?

Overprikkeld zijn is geen ziekte, dus ‘genezen’ is niet altijd het juiste woord. Wel kun je leren om er beter mee om te gaan. Door je grenzen te leren kennen, stress te verminderen en prikkels beter te filteren, ervaar je minder snel overprikkeling.

Handige tips om minder snel overprikkeld te raken

  1. Plan hersteltijd in je dag
  2. Beperk schermtijd, vooral in de avond
  3. Eet voedzaam en drink genoeg water
  4. Zorg voor regelmaat en structuur
  5. Gebruik een spijkermat of ademhalingstechnieken voor ontspanning
  6. Luister naar je lichaam en negeer de eerste signalen niet

Kleine aanpassingen maken vaak een groot verschil. Overprikkeling voorkom je niet altijd, maar je kunt het wel veel beter hanteren. 

Maar wat als je al overprikkeld bent? Zodra je merkt dat je toch overprikkeld raakt, onderneem dan actie. Zoek een rustige plek op en haal diep adem. Sluit je ogen en focus op je ademhaling. Vermijd schermen en geluid, leg je telefoon even weg.

Conclusie

Overprikkeld zijn is een veelvoorkomend en serieus probleem. Het heeft invloed op je brein, je lichaam en je dagelijks functioneren. Of je nu last hebt van overgevoeligheid, snel overprikkeld raakt in drukte, of merkt dat je geen ruimte meer voelt in je hoofd – het is belangrijk om deze signalen serieus te nemen.

Gelukkig kun je leren omgaan met overprikkeling. Door je grenzen te kennen, je omgeving aan te passen en regelmatig te ontspannen, bijvoorbeeld met een shakti mat, krijg je weer grip op je energie. Zo geef je je hoofd én je lichaam de rust die ze verdienen.

Spijkermat Set - Zwart

BrellaVio spijkermat

  • Volledige ontspanning, minder pijn en beter slapen
  • Acupressuur drukpunten voor therapeutisch resultaat
  • 30 dagen uitproberen & Gratis verzending
9,2/10
59,95
64,90 59,95
Bekijk product
Aanbieding

Veelgestelde vragen over overprikkeld zijn

Als je vaak overprikkeld bent, raakt je hele systeem uit balans. Je slaap verslechtert, je concentratie neemt af en je ervaart vaker stemmingswisselingen. Op de lange termijn leidt dit tot chronische stress, burn-out of zelfs angstklachten. Ook lichamelijk voel je het: spanning in je spieren, hoofdpijn of een verhoogde hartslag. Het lichaam staat continu in de actiestand, zonder ruimte om op te laden. Daarom is tijdig ingrijpen zo belangrijk.

Verschillende aandoeningen zorgen ervoor dat je sneller overprikkeld raakt. Denk aan: ADHD, autisme, HSP (hoogsensitiviteit), burn-out, angststoornissen en chronische vermoeidheid. Deze aandoeningen beïnvloeden hoe je brein prikkels verwerkt. De drempel ligt lager en je buffer is sneller vol. Extra zelfzorg en bewust omgaan met je energie is dan essentieel.

Hoogsensitiviteit gaat vaak hand in hand met overprikkeling. Als HSP voel je meer, zie je meer en verwerk je alles dieper. Je zintuigen staan altijd aan. Dat maakt je empathisch en bewust, maar ook sneller moe of overprikkeld. Herkenning is stap één. Als je weet dat je hoogsensitief bent, kun je daar je leven op aanpassen. Regelmatige rustmomenten, stilte, natuur en hulpmiddelen zoals een shakti mat helpen enorm.

Er zijn geen medicijnen specifiek voor overprikkeling. Wel gebruiken sommige mensen natuurlijke supplementen om hun zenuwstelsel te ondersteunen. Denk aan: Magnesium (rustgevend effect), B-vitamines (voor energie en focus) en Ashwagandha (adaptogeen, helpt bij stress). Overleg altijd met een arts voordat je supplementen neemt. Soms speelt er iets onderliggends en dan is begeleiding belangrijk.

Ja, deels. Overprikkeling ontstaat door een samenspel van lichamelijke en psychische factoren. Je hersenen krijgen te veel prikkels en je emotionele staat beïnvloedt hoe je daarmee omgaat. Maar het effect is fysiek voelbaar. Daarom is het geen ‘tussen de oren’ verhaal. Het is een echte ervaring die invloed heeft op je hele functioneren – zowel mentaal als lichamelijk.

Overprikkeling is geen emotie op zich, maar het kan wel gevoelens oproepen. Denk aan irritatie, verdriet, boosheid of onrust. Het ontstaat als je systeem overbelast raakt door een teveel aan prikkels. Die emotionele reacties zijn logisch. Ze laten zien dat je over je grens bent gegaan. Emoties zijn dus een gevolg van overprikkeld zijn, geen oorzaak.

Over de auteur

Emma de Jong

Emma is professioneel tekstschrijver, producttester en expert op het gebied van yoga en gezondheid. Daarnaast heeft ze een opleiding gevolgd tot orthomoleculair therapeut en is ze in het bezit van Reiki 1, 2 en 3 diploma's. Ze vindt het geweldig om anderen te helpen in hun zoektocht naar een vitaler leven. Heb jij een vraag voor Emma? Stuur dan een mail naar emma@brellavio.nl.

Terug naar blog

Bekijk gerelateerde blogs

1 4